Sonuncu Stansiya / Rüfət Alanqu

Küləkli payız səhəri idi. Hava sərin olsa da, Günəşin zəif işıqları hələ də şəhərin tozlu küçələrinə bir az istilik qatırdı. Köhnə park oturacağına bənzəyən avtobus dayanacağında yaşlı bir kişi oturmuşdu. Onun adəti idi—hər səhər bu dayanacağa gəlir, sanki şəhərin axarına qarışıb yaddaşını yeniləyirdi.

Həmid kişi səksən yaşına çatmışdı. Bədəni yaşlandıqca, ruhu daha da gəncləşirdi. Hər səhər burada oturub insanları izləyirdi—tələsik işə gedənlər, əl-ələ tutub gəzən cavanlar, məktəbə gedən uşaqlar… Bütün bu mənzərələr onun üçün bir tamaşa idi, lakin bu tamaşada onun artıq rolu yox idi.

Bəzən düşünürdü ki, həyat bir dayanacaq kimidir—kimlərsə gəlir, kimlərsə gedir, amma sonda hamı harasa yox olur. Onun dostları, tanışları, hətta sevdikləri belə çoxdan öz stansiyalarında düşüb getmişdilər. O isə sonuncu stansiyada idi—həm mənəvi, həm də fiziki olaraq.

Həmin gün Həmid kişi hər gün olduğu kimi, səssizcə dayanacaqda oturmuşdu. Əlində kiçik bir fincanda çay vardı. Çayın tüstüsü havaya qarışıb yox olurdu, elə xatirələri kimi…

Birdən gözləri dayanacaqda dayanan bir kişiyə sataşdı. Tanış gəlirdi. Ucadan danışırdı, əl-qol hərəkətləri ilə nəyisə izah edirdi. Görünüşündən artıq yaşlı olduğu bilinirdi, amma çöhrəsində hələ də həyat eşqi vardı.

Həmid bir anlıq nəfəsini saxladı. Gözlərini qıydı, sanki daha yaxşı görmək istəyirdi. Bu adam… yox, ola bilməz! Onun illər əvvəl ayrıldığı, itirdiyi, unudulmuş keçmişindən qopan bir parça—Zakir!

Zakir onun ən yaxın dostu idi. Gənclik illərində bir yerdə böyümüş, bir yerdə oxumuşdular. Lakin zaman onları ayırmışdı. Əvvəl iş, sonra ailə, sonra müharibə… illər beləcə keçib getmişdi. Bir-birilərinə yazmadılar, zəng etmədilər, çünki hər kəs öz həyatının yükünü çəkirdi.

Amma indi, illər sonra, təsadüfən bir avtobus dayanacağında qarşılaşmışdılar.

Həmid çəkinə-çəkinə ayağa qalxdı. Qəribə bir həyəcan vardı ürəyində. Görəsən, Zakir onu tanıyacaqdımı? Yoxsa o da xatirələr kimi solmuşdu?

— Zakir?

Zakir səsi eşidib döndü. Bir neçə saniyə onu diqqətlə süzdü. Sonra gözləri böyüdü, qaşları qalxdı və sifətində o illərin səmimi gülüşü canlandı.

— Həmid?!

Bir anlıq heç nə demədilər. Sadəcə, bir-birlərinə baxdılar. Sanki gözləri ilə keçmişin hesabatını verirdilər. Nə qədər yaşlanmışdılar, nə qədər dəyişmişdilər… amma hələ də içlərindəki o köhnə dostluq hissi sağ qalmışdı.

— Sən hələ də çayı fincanda içirsən? — Zakir zarafatla güldü.

Həmid də güldü.

— Bəs sən hələ də çox danışırsan?

Onlar oradaca qucaqlaşdılar. O gün dayanacaq, sanki, bir qədər də canlanmışdı.

Onlar yaxınlıqdakı kiçik çayxanaya getdilər. Masaya oturanda, illər əvvəl, tələbəlik vaxtı hər gün getdikləri çayxananı xatırladılar. Sanki bu stolun arxasında əyləşməklə o illərə qayıtmışdılar.

— Həmid, bilirsən, mən elə bilirdim ki, sən çoxdan…

— Ölmüşəm? — Həmid qımışdı. — Yox, mən hələ buradayam, dayanacaqdakı bir nəfəs kimi…

Zakir içini çəkdi.

— İllər necə tez keçdi, hə? Bax, biz də beləcə son dayanacağa gəlib çıxdıq.

— Amma ən azından bu dayanacaqda görüşə bildik, dostum.

Onlar saatlarla danışdılar. Həyatlarının itirdikləri parçalarını tamamladılar. Zakir oğlunun xaricdə yaşadığını, Həmid isə həyat yoldaşını itirdiyini danışdı. Hər söz, hər xatirə, hər gülüş onların illərlə aralarına girən məsafəni bir az da qısaldırdı.

Gün batmağa yaxınlaşırdı. Həmid və Zakir çaylarını içib çayxanadan çıxdılar. Küçədə yenə o izdiham, yenə o eyni həyat axını vardı.

— Həmid, sabah yenə burada olacaqsan? — Zakir soruşdu.

— Bilirsən ki, buradayam.

— O zaman sabah yenə çay içək. Amma bu dəfə mən qonaq edəcəm!

Onlar gülümsədilər. Həyatın onları buraya qədər gətirməsi bir möcüzə idi. İllər keçmişdi, amma dostluqları hələ də yaşayırdı.

Sabah yenidən görüşmək ümidi ilə ayrıldılar. Həmid dayanacağa qayıtdı, amma bu dəfə tək deyildi. Bu dəfə dayanacaq ona daha doğma, daha mənalı görünürdü.

Bəlkə də, həyat həqiqətən bir dayanacaq idi. Amma bu dayanacaqda köhnə dostlarla görüşmək, hər şeydən gözəl idi…