Meyrik Türküsünün Hikâyesi ve Orjinal Sesler / Tülay Aslan

Maraş dolaylarının bir türküsü olan Meyrik aslında bir ağıttır..

Çok yazıldı çizildi. Kimi Mahsuni’ nin bestesi kimi Ruşani’nin bestesi diyor.. Ancak bu türküye de çok kişi sahip çıktı. Anonim olan türkülerde sözler değişebiliyor ve her ozan kendine göre farklı yorumlar da getirebilirler zaman zaman.

Hikaye Maraş Pazarcıkta geçiyor. Türkünün sözleri ve beste Meyrik’in (Meyrem) halası Meyrik ölünce  Kürtçe ağıt olarak ağıt olarak yakılıyor.

Gelin eşi Abdulkadir Kurtkyolu’ndan dinleyelim.

Abdulkadir ile Meyrik beşik kertmesidir. Kürtçe telafüzü ile “Meyrem”in babası askerde vefat ediyor. Meyrem Abdulkadir’in amcası kızıdır. Abdulkadir askerden gelince düğün yapıyorlar. Meyrem ile Abdulkadir evleniyorlar. Çocukları olmuyor. Merik (Ermenice telafüzü ile) çok üzülüyor bu duruma.  Üzüntüsünden, eskilerin ince hastalık dedikleri verem illetine yakalanıyor. Doktor kıtlığı olduğu için tedavi görmüyor ciğerlerini duman kaplıyor. Bitlis yöresindeki Enzek Yaylası’na gidiyorlar belki tedbili hava iyi gelir diye, ama Meyrem son nefesini Enzek yaylasında otuz yaşında verir.

Merik’in cenazesini hayvan üzerinde Bitlis kalesine getiriyorlar. Orada BMC bir kamyonla cenazeyi koyup Maraş’a götürürler. Hikayenin gerisini eşinin ifadesi ile yazalım: “Kapalıcam’a geldik. Orada çatışma vardı, bizi koymadılar ileri gitmeye… Meyrem’e Kürtçe ağıt yakan halam, hem benim hem Meyrem’in halası, gitti kumandana yalvardı ‘cenazemiz var bırakın gidelim’ dedi. Kumandan ateşkes emrini verdi ateş kesildi. Ağustos ayı cenaze şişti patlayacak. Biz cenazemizi Pazarcık’a getirip defnettik. Türkü sözleri türkü halama ait halam Kürtçe Merik’e ağıt yaktı. Aşık Rüşani de bunu Türkçe’ye cevirdi.”

TÜRKÇE SÖZLERİ :
Maraş’tan bir haber geldi
Dediler ki Merik öldü oy oy oy
Keşke Merik ölmeseydi
Kesileydi elim kolum

Oy Merik Merik Merik
Ben kurbanım sana Merik
Ben hayranım sana Merik

Doktor yarayı kesiyor
Gene Merik kan kusuyor
Dediler ki Merik öldü
Anası kime küsüyor

Oy Merik Merik Merik
Ben Kurbanım sana Merik
Ben hayranım sana Merik

Şu Meriğin acısına
Çarşaf serin gecesine
Keşke Merik ölmeseydi
Sabır onun anasına

Oy Merik Merik Merik
Ben kurbanım sana Merik
Ben hayranım sana Merik

Söz: Kürtçe
Ağıt: Meyrem ve Abdulkadir Kurtyol’un Halası
Türkçeye çeviren: Aşık Rüşani

Meyrem Kurtyolu (Meyrik) 1933 doğumlu. 1963 yılında otuz yaşında vefat ediyor.

Meyrik Türküsünün Aşık Nurşani’nin dilinden söylenişi:

Meyrik Ağıdının Kürtçesi:

Okuyan : Halit Ökten yorumuyla.

Meyrik ağıtının Ema Xace adlı Kürt kadından anlatımı ve Hikayesi ile Kürtçe ağıdın orjinal biçimi :