Şeki ve Mutfağı / Gülnare Asgarzade
Azerbaycan mutfağı hakta yazmaya kalkarsam buna sayfalar yetmeyecektir eminim. Çünkü her ilin, her köyün, her yörenin kendine has mutfak kültürü ,damak zevki vardır.
Ama bir mutfak vardır ki, yemeklerinin tadı bir kez tadanların uzun zaman aklından çıkmıyor.Şeki derken hem de insanların yüzünde hafif bir gülümseme göre bilirsiniz. Şeki’nin şivesi Şeki helvasından daha tatlıdır ona göre. Şeki latifeleri ile dünyada meşhurdur. Latifelerine göre Bulgaristan’ın Gabrova şehri ile kardeş şehirdir.
Türkiye’nin Konya ili, Meram ilçesi ile de kardeş şehirdir.
Yazın en sıcak aylarında Kafkas dağlarının başında kar, eteklerinde kır çiçekleri görmek mümkündür. Han yaylasında biten dağ kekiklerinin farklı kokusu vardır. Ihlamur , dut, ceviz fındık, kestane ağaçları adım başı karşınıza çıkacaktır. Balta girmeyen ormanlar arasanız onlar da, bizim dağlarımızdadır. Şeyh Şamil’in atının gezdiği yerdir buralar. Çelebi Han’ın bir karışını düşmana vermediği topraklardır Şeki toprakları. Kadimden kadim bir il. Oranın mutfağından ne kadar yazsam yine azdır.
Şeki mutfağı şehrin kendisi kadar tarihleri geride bırakarak bu günümüze kadar gelip çıkmıştır.Müasirlik ve tarihi bir arada görmek isteyen her kese Şeki ilini seyahat etmek kifayettir.
Şeki’nin en ünlü yemeği topraktan yapılan güveçlerde hazırlanan Piti yemeği, en meşhur tatlısı ise Şeki helvasıdır. Pirinç helvası, bamiye, peşveng helva, tel helva, yemeklerden düşbere, sütlü pilav da, Şekinin sevilen yemekleri arasındadır. Genel olarak Azerbaycan mutfağını ele alarsak Azerbaycan’ın türlü pilavlarının lezzeti damak çatlatır.
Şeki Kafkas dağlarının eteklerinde, Bakü’nün 370 km kuzeybatısında yerleşen kadim bir şehir olduğu için kışın soğuk, karlı günlerinde Şeki helvası ve Piti yemeği vazgeçilmezler arasındadır diyebiliriz.
Yazın serin, kışın soğuk geçtiği Şeki Azerbaycan’ın rağbet gören illerinden Şeki mutfağı ise sevilen mutfaklarından sayılır.
Bin demekten bir görmek iyidir misalı ile sizleri memleketime davet ediyorum. Gelin kendiniz görün gözleriniz yeşilin güzelliğini görsün, damağınız yemeklerin lezzetini hissetsin.
30.03.2023