Harita / Rauf Parfi
Harita,
Gözlerimin içine ışık hüzmesi gibi siner
Yüreğimin resmi – harita,
Yeter.
Benim henüz görmediğim adalar
Henüz bilmediğim yerler, denizler
Dinlenip rahat eder membalarımda.
Kanlarımı bozar, zarar verirler.
Böyle görünmez bir yazlık kulübe
Öylece bağırıveren bir adam…
Kabarır, yüze çıkar her bir hücre
Gözüme sıçrayıveren yaradan.
Basarak şu kağıt parçasını,
Kim kalbimi buruşturup atar acaba?
Harita – Türkistan – nefesim,
Gözümün sıcağı – harita.
Özbekçe ‘den çeviren: Ahmet Yalçınkaya
Bu şiir, içeriğini kendinin seçtiği ancak vefatından sonra yayınlanan Sakine (2013) isimli kitabı ile yayınlanmamış olan Ona Turkiston (Ana Türkistan) adlı kitapta farklılık göstermektedir. Çeviriye kaynak olarak, Sakine ‘de yer verileni daha eski olduğu için Ona Turkistan ‘daki metin seçilmiştir.
Rauf Parfi Kimdir?
1943 yılı Eylül ayında Özbekistan ‘ın Taşkent vilayetinde doğdu. Taşkent Devlet Üniversitesi ‘ni bitirdi. Çeşitli yayınevlerinde çalıştı. İlk şiirleri 1950 ‘li yılların sonlarında yayınlanmaya başladı. 1960 ‘lı yıllarda tanındı. 60 ‘lı yılların başında klasik Sovyet şiirinden ayrılan, sonraki yıllarda daha da belirginleşen özgürlük düşüncesini içinde taşıyan, sembolizme kısmi dönüşü hissettiren ve suskunluk devrinden sonraki Yeni Özbek Şiiri diye adlandırılan modern Özbek şiirinin üç büyük öncüsünden biri olarak kabul edilir. 2005 yılı Mart ayında Taşkent ‘te vefat etti.
Şairin, Karvon yo’li (1968, Kervan Yolu), Tasvir (1973, Tasvir), Xotirot (1975, Hatırat), Sabr daraxti (1986, Sabır Ağacı), Tavba (2000, Tevbe) şiir kitaplarından en bilinenleridir. Güçlü bir çevirmen sıfatıyla Byron, Şehriyar ve Nazım Hikmet ‘i Özbek okuyuculara tanıtan şair birçok ödülün de sahibi. Bunlardan en önemlileri Uluslararası Mahmud Kaşgari Ödülü (1989) ve Türkiye Diyanet Vakfı Türk Dünyası Münacat Yarışması Büyük Ödülü (1996) ‘dür.
Orijinal Metin:
ХАРИТА
Харита,
Кўзларимга нур сингари сингиб кетар
Юрагимнинг суврати — харита.
Етар.
Мен ҳали кўрмаган ороллар,
Мен ҳали билмаган ерлар, денгизлар,
Конларимда ором олар.
Қонларимни бузар.
Бунда кўринмайдир бир чайла,
Унда бақираётган бир одам…
Қалқир, қалқир ҳар бир ҳужайра
Кўзимга сачраган ярадан.
Шу парча қогозни босиб,
Ким қалбимни ғижимлар отар?!
Харита — Туркистон — нафасим,
Кўзимнинг иссиғи — харита.
Orijinal Metin Latin Harfleriyle:
XARITA
Xarita,
Ko‘zlarimga nur singari singib ketar
Yuragimning suvrati — xarita,
Yetar.
Men hali ko‘rmagan orollar,
Men hali bilmagan yerlar, dengizlar,
Konlarimda orom olar.
Qonlarimni buzar.
Bunda ko‘rinmaydir bir chayla,
Unda baqirayotgan bir odam…
Qalqir, qalqar har bir hujayra
Ko‘zimga sachragan yaradan.
Shu parcha qog‘ozni bosib
Kim qalbimni g‘ijimlar otar?!
Xarita — Turkiston — nafasim,
Ko‘zimning issig‘i — xarita.