Ramazan, İmsak ve Kur’an Ayı / Nur Dinçkan

Oruç kelimesinin karşılığı olarak Arapça’da “savm” kelimesi kullanılır. Bu kelime sözlük anlamı bakımından imsak(tutmak) anlamına gelir. Fıkıhta oruç fecri sadıktan güneşin batışına kadar insanın kendini yemek-içmek ve cinsellikten tutması (alıkoyması ) olarak tanımlanır. Oruçta en önemli şey, insanın iradesini kontrol etmesi ve kendisini tutabilmesidir.

Türkçemizde ibadetler ile kurduğumuz ilişkilerde,  ibadetler özne konumundan daha çok nesne konumuna indirgenmiştir. Namaz kılınır, oruç tutulur, abdest alınır. Bu bağlamda baktığımızda bizim orucu tutmamızdan öncelikli  olarak  orucun bizi tutması, imsak etmesi gerekir. Orucu farz kılan ayette; “Sizden önceki  ümmetlere farz kılındığı gibi size de  oruç takva sahibi olmanız için farz kılındı.”

Kendimizi tutma disiplinini elde etmemizin gayesi,  takvaya ulaşabilmektir. Takva; yaşadığımız hayatın hesabını Allah’a verme sorumluluğu bilincine sahip olarak yaşamak demektir. Takvayı kuşanmak ile oruç arasında böyle bir bağlantı vardır. Yemek-içmek ve cinsellik  insanın beşeri yönünün en temel özellikleridir. Orucu sadece bunlardan  belli bir zaman aralığında  tutup, iftarla beraber imsak disiplinini kaybetmek, ramazanı  imsaktan çok iftar ayına döndürmüştür. Kapitalist kültürün yaşam alışkanlıklarının  tümünü terk etmemiz gerekmektedir. Oruçlarımızın da oruca ihtiyacı var. Çünkü, oruçlarımız  bizi tutamıyor.  A’lak suresinde; (6-7) “Hayır doğrusu Allah’ın adı ile okumayan insan, sahip olduğu bilgi,  güç ve servetle şımararak azgınlık eder.  Kendisini her türlü ihtiyacın üstünde gördüğü için.” İnsanın tuğyanı, azgınlığı, tağutlaşması; bunu sistemleştirerek tağutî sistemler kurmasının temelinde, Allah’tan istiğna vardır.

Allah’tan müstağni olan insan azgınlaşırken,  Allah’ın dışında tüm eşyadan müstağni olan insan ise, gerçek hürriyete ulaştığı gibi,  tüm köle düzenleriyle de cihad edecektir.  Oruç bize eşyadan, varlıklardan  istiğnayı sadece Allah’a muhtaç olduğumuzun bilincini vermelidir. Ramazan ayı  Kur’an’ın indirildiği aydır. Ayda  indirildiği için biz bu ayda oruç tutuyoruz. Kur’an-ı anlamak için  kendimizi  imsak etmeden, Kur’an’ı anlamamızın da mümkün olamayacağını anlamamız gerekir. Neden Kur’an’ın indirildiği ayda oruç tuttuğumuzu başka türlü nasıl anlayabiliriz?  Duygu, düşünce, akıl ve kalbimizle vahiyden kaynaklanmayan  tüm yaşam şekillerinin ve hayat tasavvurlarının etkisi altında yaşarken, eğer aklımızı ve kalbimizi bunlardan imsak edemiyorsak, bırakın Kur’an-ı anlamayı, Kur’an’ı kendilerini yok etmek için gönderildiği batıl ideolojilerin ve dinlerin etkisi ile Kur’an’ı anlamaya kalkışmak gibi bir saçmalığın içine düşebiliriz. İmsakın akıl ve kalp yönüyle de olması gerektiğinin, böyle olmayan bir imsakın  bizi Kur’an’ la  buluşturmayacağının farkındalığını kazanmalıyız.

Akıl ve kalpleriyle batıdan gelen tüm  çağdaş  ideolojilere  ve onların yaşam şekillerine, aç insanların yemeğe üşüştükleri gibi iftar halindeyken, Müslümanlara imsakın sadece ilmihal kitaplarındaki gibi olduğunu anlatmak, hal ilmimizden ne kadar cahil olduğumuzun acı bir göstergesidir.